nazwy ulic Stołczyna w czasach niemieckich

Jak przekonują nas choćby najnowsze wydarzenia, koleje losów nazw ulic bywają bardzo różne. W przypadku takiej zmiany, jaka spotkała Szczecin w 1945 r., oczywistym było, że w tej kwestii muszą nastąpić kolejne przeobrażenia o charakterze podstawowym, jakimi było wprowadzanie polskiego nazewnictwa. Na Stołczynie kilka nazw ulic zostało po prostu przetłumaczonych, a kilka dostało nowe lub pochodne nazwy własne.

Kościelna.JPG
Ulica Kościelna/ Kirchenstrasse

Nie zmieniły się w zasadzie nazwy ulic, które związane są z konsekwentnie wpisanymi na stałe elementami przestrzeni. Ulica Kościelna była przed wojną Kościelną (niem. Kirchenstrasse). Podobnie jak ulica Kolejowa, która była wprawdzie ulicą Dworcową (niem. Bahnhofstrasse), ale to nieznaczna różnica.

Górska.JPG
Ulica Górska/ Bergstrasse

Przetłumaczona została wprost również ulica Górska: Bergstrasse. Z tym drobnym  szczegółem, że obecna ulica Górska należała do Gocławia. Na Stołczynie znajdowała się druga ulica Górska, czyli dzisiejsza Warszawska, równie górzysta. Położona nieopodal niej ulica, obecnie Wincentego Witosa, nazywała się przed wojną Nordstrasse, czyli ulicą Północną, co opisywało jej położenie w północnej części tzw. „Kolonii domów”. Ulica Osadników z kolei nosiła miano Ringstrasse, co związane było z półkolistym kształtem, jaki przybrała.

Warszawska.JPG
Ulica Warszawska/ Bergstrasse

Niektóre nazwy ulic zostały tylko delikatnie sparafrazowane. Ulica Łowiecka, to była Fisherstrasse, czyli w zasadzie Rybacka.

 

Monterska.JPG
Ulica Monterska/ Kraftstrasse

Podobnie obecna ulica Monterska, wcześniej Kraftstrasse, a zatem Robotnicza.

Nad Odrą.JPG
Ulica Nad Odrą/ SteinstrasseGöringstrasse

Zupełnie inaczej było w przypadku dwóch z głównych ulic Stołczyna. Nad Odrą najpierw nosiła miano Steinstrasse, czyli ulicą Kamienną. W 1934 r. nazywała się już Göringstrasse, czyli ulicą Göringa.

Nehringa.JPG
Ulica Władysława Nehringa/ Franz-Engel-Strasse

Ulica Władysława Nehringa siłą rzeczy musiała mieć innego patrona. A właściwie dwóch. Część północna ulicy biegnąca od skrzyżowania z Kościelną w kierunku ul. Ornej przed wojną nazywała się  Wilhelmstrasse. Natomiast część południowa, znów od skrzyżowania do Szosy Polskiej, to była Franz-Engel-Strasse.

Dąbrówki.JPG
Ulica Księżnej Dąbrówki/ Gartenstrasse

Odprzestrzenną nazwę miała też obecna ulica Księżnej Dąbrówki. Przed wojną nazywała się bowiem Gartenstrasse, czyli Ogrodnicza/Ogrodowa.

Zamknięta.JPG
Ulica Zamknięta/ Am Schwazen Weg

Ciekawa była niemiecka nazwa obecnej ulicy Zamkniętej. Am Schwazen Weg, czyli Na Czarnej Drodze, nazwę swoją wzięła od koloru nawierzchni, wykonanej z czarnego żwiru, będącego odpadem z pobliskiej huty.

Narciarska.JPG
Ulica Narciarska/ Am Hain

Popularną w wielu miejscach Niemiec nazwę Am Hain, którą mogła się pochwalić obecna ulica Narciarska, należałoby chyba przetłumaczyć jako: W lasku.

Policka.JPG
Ulica Policka/ An der Trift

Osobliwa zmiana nastąpiła na obecnych ulicach Polickiej i Szosie Polskiej. Otóż, to Szosa Polska była Szosą Policką (niem. Pölitzer Chaussee), podczas gdy obecna ulica Policka, nazywała się An der Trift, co najzgrabniej byłoby chyba przetłumaczyć jako ulicę Łąkową.

 

To tylko najważniejsze i najciekawsze przypadki zmian nazw z niemieckich na polskie na Stołczynie. Na tej podstawie możemy stwierdzić, że pewne atrybuty, jakie nadajemy otaczającemu nas światu są stałe bez względu na nację. Inne zaś wymagają naszej troski, jako elementy oswajania nowo zagospodarowanej przestrzeni.

 

 

 

 

 

Leave a Reply

Create a website or blog at WordPress.com Autor motywu: Anders Noren.

Up ↑

%d bloggers like this: