wczoraj i dziś #21 Nad Odrą 26-28

Kolejny kadr z przedwojennego Stołczyna był dla mnie początkowo zagadkowy, gdyż z uwagi na to jak bardzo zmieniły się przedstawione na nim dwie kamienice, kompletnie do niczego mi nie pasował. Oto on:

3 no_02 - Steinstraße - 03
Źródło: sedina.pl

Ozdobne fasady, układ bram wejściowych i kształt okien – wszystko przeczyło wersji, jakoby była to ulica Nad Odrą. Dopiero jeden szczegół przykuł moją uwagę i okazało się, że jak zwykle najciemniej pod latarnią. Przecież miałam na te kamienice widok z okna w dzieciństwie i przechodziłam, i nadal przechodzę, obok nich kilka razy w tygodniu. W efekcie powstał kolaż:

3 wczorajidziś3logo

Jeśli nadal wydaje się komuś, że to nie są te same budynki, to niech zwróci uwagę na ów szczegół, który mnie przekonał – jedyne dekoracje na fasadzie kamienicy 26, które się zachowały: neoklasycystyczne pilastry na drugiej i trzeciej kondygnacji, które dzielą ciągi okien na trzy segmenty po trzy okna. Na starym zdjęciu są one dodatkowo zaakcentowane małymi “wieżyczkami” na dachu.

3 dziś 3 logo.JPG

Oprócz tych pilastrów fasady tych dwóch kamienic zmieniły się wręcz nie do poznania. Zacznijmy od  dołu: zwróćcie uwagę na okna na parterze kamienicy 26, tam gdzie teraz (jeszcze) jest Biblioteka – na starej fotografii są u góry prostokątne, teraz są zaokrąglone. To zaokrąglenie pojawiło się jeszcze przed wojną. Obie kamienice miały po jeszcze jednym wejściu bramnym, które teraz służą jako okna. Chodzi o okno zabite dyktą oraz o skrajne lewe okno przychodni. Widać nawet teraz różnicę poziomów górnych krawędzi tych dawnych bram w stosunku do oryginalnych okien na parterze.

Poruszając się po ścianach kamienic w górę znacząca zmiana widoczna jest w całkowitym pozbawieniu budynków elementów dekoracyjnych. Kamienica 26 miała uroczy, skromnie neoklasycystyczny sznyt, z wyraźnymi elementami pnącymi się ku górze: wspomniane pilastry, wieżyczki – również na lukarnach, czy nadokienne “daszkowate” sztukaterie. Kamienica 28 miała również nad oknami trójkątne i łukowate dekoracje, po których nie pozostał nawet ślad.

No i dachy – te zmieniły się również bardzo, robiąc z okazałych budynków, zwykłe prostokątne bryły. Szczególnie widoczny jest zupełnie zmieniony dach kamienicy 26. Nie pozostało tam nic z oryginalnego jego kształtu architektonicznego z wertykalnymi (pionowymi) elementami. W kamienicy 28 zachowała się wprawdzie środkowa lukarna, ale już dekoracyjne ułożenie dachówek nie zostało zachowane.

Wszystko to napawa jakimś takim smutkiem, gdyż okazuje się, że w pewnym momencie nikt nie zadbał o zachowanie oryginalnego, bardzo dekoracyjnego charakteru tych budynków.

Dzisiejszy kolaż jako tapetę na komputer (również w wersji z kalendarzem na wrzesień) oraz na telefon można pobrać w zakładce TAPETY.

2 myśli na temat “wczoraj i dziś #21 Nad Odrą 26-28

Dodaj własny

  1. Jestem pod wrażeniem… To bardzo bolesna historia – dzięki tym wnikliwym poszukiwaniom Autorki możemy śledzić prawdę o wojnie i jej skutkach… Pojadę obejrzeć te budynki do dziś znane mi jako zwykłe nieinteresujące budynki… Wspaniała robota Paulinko! Trzeba będzie zrobić nowy spacer… 🙂

    1. Dziękuję za te słowa. Nowy spacer koniecznie! Co do samych kamienic, to najciekawsze w tej historii jest to, że te zmiany w ich wyglądzie zostały wprowadzone przed wojną. Nie wiem co było powodem, pożar? Faktem jest jednak, że caly ciąg od 24 do 30 został jeszcze przed wojną “przerobiony”.

Leave a Reply

Create a website or blog at WordPress.com Autor motywu: Anders Noren.

Up ↑

%d bloggers like this: